Afgan Halı

 Afgan halı, Türkmen ve Acem kültürünün belki de en önemli kesişim
noktasında duran bir yaygı sanatıdır. Dünyada sadece yaygı sanatının değil daha
da kapsamlı bir şekilde tasarım sanatının en otantik örneklerini bünyesinde
barındırır. Çünkü Afgan halısı uzatılmış ve esnetilmiş insan ve hayvan
figürleriyle eşine az rastlanır bir üsluba sahiptir.

Dünya çapında bir üne sahip olan Afgan halısı el dokuma halı çeşitlerinden
birisidir. İsminden de anlaşılacağı gibi genel olarak Afganistan ve Pakistan’da
yer alan göçmenler tarafından dokunurlar. Özel bir el sanatı olan Afgan halısı
uzun yıllar boyunca dokuma sanatının en önemli parçalarından birisi olmuştur.
Göçebe halısı olarak da bilinen bu halılar, sık dokumalı bir forma sahip
olmasıyla beraber yoğun desenler bulundurur. Ayrıca genel olarak dokumasında
koyu renkler tercih edilir.

Afgan Halı Modelleri

Afgan halı
modelleri halıyı dokuyucunun zihnindeki desenlerin halıya aktarılmasıyla
oluşur. Kağıda çizilmiş bir motif bulunmaz. Bundan dolayı her Afgan halısında
ufak tefek farklar vardır. Modern çizgi ile geleneksel kültürün arasında kalmış
adeta bir yansımadır Afgan motifleri. İnsan motifleri ve hayvan siluetleri bu
halıların vazgeçilmezi gibidir. Sıklıkla kullanılırlar. Ayrıca simetrik görünüm
ve geometrik desenlerde bu halılarda ön plandadır.

Afgan kültürünün bir yansıması olan bu halılar genelde pamuk üzerine yün
kullanılarak dokunurlar. Güçlü renklerin bir arada kullanılmasıyla beraber
antika değeri taşıyan sanat ederleridir. Halılarda kullanılan boyalar kimi zaman
kimyasal boyalardan kimi zamanda bitkisel boyalardan elde edilirler. Kırmızı ve
bordo renk ağırlıklı olarak tercih edilen renk olmasına karşın zengin bir renk
skalasına sahip olan Afgan halıları ev dekorasyonuna zenginlik katar. Her
mekanda kullanılmaya uygun güçlü renklere ve desenlere sahiptir. Bu nedenle
kullanıldığı ortamda her zaman odak noktasıdır.

Afgan Halısı Tasarımları

Afgan halı
modelleri dokumasıyla kendilerini ortaya çıkaran, dokuyanlarım yaşamsal
koşullarını ve ruhani özelliklerini barındıran renklere ve tasarımlara sahip,
kırsal bir kültürün yansımasıdır. Örüntü ve desen zenginliği ayrıca tek renk ve
tonları üzerine inşa edilmiş tasarımı ile birçok mekana uyum sağlayan
özelliktedir. Özellikle açık renk ile tasarlanmış iç mekanlarda Afgan halısı
koyu ve güçlü rengiyle kontrast oluşturarak ilgi odağı haline gelir. Ceviz ve
ahşap mobilyalarla oldukça uyumludur. Sıcak bir ortam oluşturmak için
kullanılabilecek en iyi tercih Afgan halılarıdır.

Zengin desenlere sahip olan Afgan halılarında genellikle beyaz saçaklar
kullanılarak karışık desen ve renklerin görünümü biraz yumuşatılır. Göçebe
tarzına sahip çizgileri, küçük desenlere sahip motifleri ve çeşitli geometrik
şekilleri ile ön plana çıkar. Ağır ve canlı renkler kullanılarak güzel bir ahenk
sağlanır. En fazla kullanılan desen Yıldız ve Kel İsa desenidir. Afgan halıları
sade  dekorasyona sahip mekanlarda kullanılarak, mekanı gösterişli ve otantik
hale getirilebilir. Kullanıldığı ortamlarda odak noktası olmayı başaran tarzıyla
her zaman ön plana çıkan Afgan halıları her mekanda ve tasarımda kullanılabilir
bir yaygıdır.

Halıyı dokuyanın hayaline kalmış olan ve tamamen özgün tasarıma sahip Afgan
halıları modern ve geleneksel çizgiyi aynı anda kendinde barındırır. Kağıda
aktarılmış bir tasarımı bulunmadığı için her Afgan halısı birbirinden ufak
tefekte olsa farklılıklar içerir. Her dokuyan kendi zihninin bir yansımasını
halıya aktarır. İnsan figürleri, hayvan siluetleri ve geometrik şekiller
vazgeçilmez desenleridir. Her halıda bu desenler mutlaka işlenmiştir. Afgan
halısını özel kılan bu özgün desenlerin güçlü renklerle halıya dokunmasıdır.
Eski zamanlardan günümüze kadar gelmiş bir kültürün yansıması olan bu halılar
sanat eseri değerindedir.